Vôi Hóa Sụn Khớp | Bài giảng CĐHA

I. Đại cương

– Vôi hóa sụn khớp (Chondrocalcinosis) còn gọi là vôi hóa sụn khớp lan tỏa hay giả goutte, nằm trong nhóm bệnh viêm khớp vi tinh thể: gồm bệnh goutte, bệnh vôi hóa sụn khớp và viêm khớp sau khi tiêm Steroid nội khớp.
– Tinh thể canxi pyrophosphat dihydrat (CPPD) là loại phổ biến nhất
– Vôi hóa sụn khớp được đặc trưng bởi hiện tượng lắng đọng calci ở mô sụn và mô xơ sụn, thấy được trên hình ảnh X-quang, có thể được biểu hiện bằng những đợt viêm khớp cấp do giải phóng vào ổ khớp các tinh thể pyrophosphat Ca, có thể dẫn đến những thương tổn ở đầu xương sụn khớp, hiện chưa biết rõ nguyên nhân.

– Phân loại:
+ Nguyên phát: chiếm phần lớn trường hợp, đôi khi có tính chất gia đình.
+ Thứ phát: sau một số bệnh như cường tuyến cận giáp, nhiễm thiết huyết tố, đái tháo đường, bệnh goutte, suy tuyến giáp.

II. Thể lâm sàng

1. Thể tiềm tàng: chỉ được phát hiện trên X-quang do được chụp tình cờ.

2. Thể giả gout: có những cơn viêm cấp ở một vài khớp (gối, cổ chân, cột sống), sưng đau xuất hiện đột ngột, mức độ viêm nhiều, sốt cao …viêm có thể xuất hiện sau chấn thương, sau mổ xẻ. Tình trạng viêm cũng diễn biến nhanh chóng và nhạy cảm với Colchicin. Phân biệt với bệnh goutte ở hai điểm: không có hạt tophi và acid uric máu bình thường.

3. Thể đa khớp: viêm có xu hướng kéo dài ở nhiều khớp nhỡ và nhỏ, đối xứng, bệnh cảnh rất giống với viêm khớp dạng thấp.

4. Thể giống thoái hóa khớp: đau và hạn chế vận động ngày càng tăng dần ở một vài khớp, vận động có thể thấy tiếng lắc rắc. Trên phim X-quang thấy hình ảnh thoái hóa khớp và hình ảnh vôi hóa sụn khớp.

5. Các thể khác: thể tràn dịch khớp, thể tràn máu khớp, thể có nhiều dị vật trong ổ khớp, thể phá hủy khớp (thấy có tổn thương bào mòn, phá hủy một phần đầu xương làm lệch trục, biến dạng khớp), thể cột sống: thấy hình ảnh vôi hóa đĩa đệm và các dây chằng quanh cột sống.

Tài liệu tham khảo

* Cartilage icing and chondrocalcinosis on knee radiographs in the differentiation between gout and calcium pyrophosphate deposition – Anna L. Falkowski
* Calcium Pyrophosphate Deposition Disease (CPPD) Imaging and Diagnosis – Bruce M Rothschild, MD
* Soft-tissue calcifications: what every radiologists needs to know – S. Brighenti Bergamaschi
* Conventional Radiography (CR), Computed Tomography (TC) and Magnetic Resonance imaging (MRI): What every radiologist should know about Calcium Pyrophosphate Dihydrate (CPPD) Crystal Deposition Disease? – R. Morcillo Carratalá
* Imaging of Calcium Pyrophosphate Deposition Disease – Jennifer Miksanek and Ann K. Rosenthalcorresponding author
* Calcium pyrophosphate deposition disease: The role of imaging in their detection and in differential diagnosis of crystal arthropathies – AntonioCatelliMD
* Chondrocalcinosis is associated with increased knee joint degeneration over 4 years: data from the Osteoarthritis Initiative – S.C. Foreman
* Updated Treatment for Calcium Pyrophosphate Deposition Disease: An Insight – Shumaila M. Iqbal
* Pseudogout: An Autoimmune Paraneoplastic Manifestation of Myelodysplastic Syndrome – Shumaila M. Iqbal
* Ultrasound diagnosis of chondrocalcinosis in the knee – Carolyn M. SofkaRonald S. AdlerFrank A. Cordasco