Viêm Gân Vôi Hóa | Bài giảng CĐHA *

I. Đại cương

– Viêm gân vôi hóa (Calcific tendinitis) là bệnh lý do lắng đọng tinh thể canxi hydroxyapatite và được xếp vào nhóm bệnh thấp do lắng đọng tinh thể.
– Tần suất ở người trưởng thành khoảng 2.5-7.5%, độ tuổi trung bình từ 30-60 tuổi, hay gặp ở nữ hơn nam. Tỉ lệ bệnh còn cao hơn ở những bệnh nhân chạy thận (50%), đái tháo đường (25%), suy thận (15%).
– Vị trí tổn thương: Tình trạng này thường ảnh hưởng nhất đến gân cơ chóp xoay ở vai. Tuy nhiên, tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, trong đó khớp háng và khớp gối.
+ Cơ trên gai: 80%
+ Dưới gai: 15%
+ Dưới vai: 5%
+ Mô mềm quanh khớp
+ Dây chằng, bao khớp, túi hoạt dịch

* Cơ chế bệnh sinh

– Có nhiều giả thiết về cơ chế bệnh sinh viêm gân vôi hóa được đưa ra và cho đến nay, bệnh học của tình trạng này vẫn chưa hoàn toàn sáng tỏ.
– Một số nguyên nhân gây nên tình trạng này gồm: thoái hóa hoặc hoại tử mô mềm, chấn thương, tình trạng thiếu oxy kéo dài do bất kỳ nguyên nhân nào.
– Mô bệnh học biểu hiện tình trạng viêm với sự hiện diện của các đại thực bào và các tinh thể canxi apatite lắng đọng trong vùng tổn thương.

* 4 giai đoạn

– Giai đoạn tiền vôi, giai đoạn vôi hóa, giai đoạn thoái biến vôi, giai đoạn sau vôi hóa.
– Ở giai đoạn vôi hóa có thể không có triệu chứng lâm sàng hoặc triệu chứng đau âm ỉ tăng về đêm.
– Sau đó ở giai đoạn thoái biến vôi cơ thể giải phóng các enzyme tiêu hủy vôi gây ra phản ứng viêm dữ dội, bệnh nhân đau cấp và dữ dội gây hạn chế vận động nặng, các enzyme có thể gây đứt gân, phân giải vỏ xương dẫn tới di trú của vôi vào trong tủy xương.

* Lâm sàng

– Viêm gân vôi hóa là nguyên nhân khá hay gặp của đau khớp vai, chiếm tới 7% các nguyên nhân đau vai thường gặp.
– Hầu hết các trường hợp không biểu hiện triệu chứng lâm sàng, tuy nhiên ở giai đoạn cấp, khi quá trình tiêu biến vôi xảy ra có thể biểu hiện tình trạng viêm với sưng nóng, đỏ đau ở vị trí tổn thương.
– Một số trường hợp gây biến chứng như đứt gân, tụ máu, thậm chí hoại tử khớp.

* Điều trị

– Điều trị nội khoa với các thuốc giảm viêm chống đau như NSAIDs, các biện pháp vật lý trị liệu tại chỗ.
– Sử dụng tiêm corticoid cũng có thể có hiệu quả.
– Chọc hút vôi hóa dưới hướng dẫn hình ảnh hoặc phẫu thuật lấy bỏ khối canxi hoá có thể được chỉ định trong 1 số trường hợp không đáp ứng với điều trị nội khoa.

Tài liệu tham khảo

* Imaging of calcific tendinitis of the shoulder: a multimodality approach – I. Marques, J. Ressurreição, J. T. Soares
* US-guided percutaneous treatment of calcific tendinitis of the rotator cuff: tips & tricks – S. Viganò, L. M. Sconfienza, G. Serafini
* Treatment of calcific tendinitis of the shoulder: efficacy of ultrasound-guided percutaneous fragmentation and lavage using Sodium Hesametaphosphate (SHMP) – F. Bruno, S. Quarchioni, A. Mancini
* Ultrasound in Calcific Tendinopathy: unusual findings – L. Ceccarelli, G. Facchini, P. Spinnato
* Calcific Tendinitis: A Pictorial Review- Daniel S.SiegalMD, Jim S.WuMD, Joel S.NewmanMD
* Diagnosis of Calcific Tendonitis of the Rotator Cuff by Using Susceptibility-weighted MR Imaging – Dominik Nörenberg, Hans U. Ebersberger, Thula Walter, Ben Ockert
* Diagnostic Imaging: Musculoskeletal Non-Traumatic Disease, 3e (2022) – Davis, Blankenbaker, Bernard
* Osseous Involvement in Calcific Tendinitis: A Retrospective Review of 50 Cases – Donald J. Flemming, Mark D. Murphey, Kris M. Shekitka