Viêm Bờm Mỡ Đại Tràng | Bài giảng CĐHA

II. Chẩn đoán siêu âm

– Khối hình tròn hoặc bầu dục, ranh giới rõ.
– Kích thước 1.5-3,5cm.
– Tổ chức mỡ trung tâm thâm nhiễm: tăng âm không đồng nhất.
– Có viền giảm âm xung quanh (phúc mạc viêm).
– Thâm nhiễm mỡ quanh bờm mỡ bị viêm.
– Có thể dày thành đại tràng lân cận.
– Vị trí: vùng chuyển tiếp đại tràng sigma-trực tràng (57%), vùng hồi manh tràng (26%).

[gallery link="file" columns="5" ids="157122,157123,156189,79658,79660,79704,44386,44387,79663,79665,85516,156415,168881,168882"]

– Trung tâm có thể giảm âm: huyết khối

– Doppler: không có tăng sinh mạch.

[gallery link="file" columns="2" ids="79664,79662"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="4" ids="62141,62142,62138,62140"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="4" ids="62145,62146,62147,62148"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" columns="5" ids="62152,62149,62153,62150,62151"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="4" ids="62154,62155,62156,62157"]

=> Case lâm sàng 5:

[gallery link="file" columns="4" ids="62158,62159,62160,62161"]

=> Case lâm sàng 6:

[gallery link="file" columns="4" ids="62163,62162,62164,62165"]

=> Case lâm sàng 7:

[gallery link="file" columns="4" ids="62245,62244,62246,62248"]

=> Case lâm sàng 8:

[gallery link="file" columns="4" ids="95760,95762,95763,95764"]

III. Chẩn đoán CLVT

– Vị trí thường gặp nhất là bờm mỡ đại tràng sigma, đại tràng xuống.
– Cấu trúc hình trứng, tỷ trọng mỡ ở trung tâm, nằm kế cận phía trước thành đại tràng, đường kính thường 1.5-3.5cm.
– Viền mỏng tăng tỷ trọng (dày 1-3mm), ngấm thuốc sau tiêm đại diện cho lớp màng viêm của phúc mạc tạng quanh bờm mỡ.

[gallery link="file" columns="5" ids="164836,163418,23246,23247,23249,23250,23251,23252,79628,23282,79647,23245,79708,79709,79710,79711,79712,79713,156457,158362"]

– Thâm nhiễm mỡ xung quanh.

[gallery link="file" columns="5" ids="167143,23269,23268,23270,23273,23275,79636,79656,79670,79675,79676,79683,79691"]

– Trung tâm có chấm tăng tỷ trọng tự nhiên do huyết khối tĩnh mạch (central hyperdense dot) hoặc xuất huyết. Mặc dù sự hiện diện của chấm tăng tỷ trọng rất hữu ích cho chẩn đoán, nhưng sự vắng mặt của chúng không loại trừ chẩn đoán viêm bờm mỡ.

[gallery link="file" columns="4" ids="156417,23277,23278,79682,23279,79634,23248,79678,79679,79694,168878"]

– Dày phúc mạc liền kề, dày thành đại tràng lân cận.

[gallery link="file" ids="156419,156421,23234,79652,79674,79693"]

– Tổn thương mạn tính có thể vôi hóa. Vôi hóa có thể có hình dạng vỏ trứng và có thể bong ra. Mô bị vôi hóa có thể tự gắn lại vào một bề mặt, chẳng hạn như mặt dưới của lá lách.

[gallery columns="2" link="file" ids="23280,79696"]

=> Case lâm sàng 1

[gallery link="file" columns="4" ids="33227,33228,33229,33230"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="4" ids="43030,43029,43028,43027"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" columns="5" ids="44223,44222,44221,44220,44219"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="5" ids="49707,49706,49705,49704,49703"]

=> Case lâm sàng 5:

[gallery link="file" columns="4" ids="50685,50686,50687,50688"]

=> Case lâm sàng 6:

[gallery link="file" columns="5" ids="50809,50811,50812,50813,50814"]

=> Case lâm sàng 7:

[gallery link="file" ids="89348,89349,89350,89351,89352,89353"]

=> Case lâm sàng 8:

[gallery link="file" columns="5" ids="90232,90233,90234,90235,90236"]

=> Case lâm sàng 9:

[gallery link="file" columns="5" ids="92785,92786,92787,92788,92789"]

=> Case lâm sàng 10:

[gallery link="file" ids="99380,99381,99382,99383,99384,99385"]

=> Case lâm sàng 11:

[gallery link="file" ids="100213,100215,100216,100217,100218,100219"]

=> Case lâm sàng 12:

[gallery link="file" ids="108628,108630,108631,108633,108634,108635"]

=> Case lâm sàng 13:

[gallery link="file" ids="105026,105027,105028,105029,105031,105032"]

=> Case lâm sàng 14:

[gallery link="file" ids="121587,121589,121590,121591,121592,121593"]

=> Case lâm sàng 15:

[gallery link="file" columns="4" ids="124318,124319,124320,124321,124322,124323,124324,124325"]

=> Case lâm sàng 16:

[gallery link="file" ids="124431,124432,124433,124434,124435,124436"]

=> Case lâm sàng 17:

[gallery link="file" ids="125206,125207,125208,125209,125210,125212"]

=> Case lâm sàng 18:

[gallery link="file" ids="127350,127351,127352,127353,127354,127355"]

=> Case lâm sàng 19:

[gallery link="file" ids="151424,151425,151426,151428,151429,151430"]

IV. Phân biệt

* Vị trí tổn thương

[gallery link="file" columns="4" ids="79686,79685,79687,79688"]

* Nhồi máu mạc nối

– Nhồi máu mạc nối (Omental infarction) là nguyên nhân hiếm gặp của đau bụng cấp.
– 85% gặp ở người lớn tuổi (40-50 tuổi). Tỷ lệ nam gấp 2 lần nữ.
– Xoắn mạc nối là lý do chính dẫn đến nhồi máu, có 2 thể bệnh: nguyên phát và thứ phát. Xoắn mạc nối nguyên phát (không tìm thấy bất thường về bệnh học nào khác trong ổ bụng), xoắn mạc nối thứ phát (do u, nang, sẹo, viêm, dính, thoát vị).
– Nguyên nhân của nhồi máu mạc nối lớn không do xoắn thường gặp nhất là suy tuần hoàn tĩnh mạch do chấn thương hoặc huyết khối tĩnh mạch mạc nối.
– Siêu âm
+ Khối hình oval hoặc tam giác, giới hạn rõ
+ Vị trí trước đại tràng, sát thành bụng trước
+ Kích thước > 5cm.
+ Giả tổ chức mô: tăng âm, không di động, không tăng sinh mạch
+ Thường gặp nửa bụng phải
+ Ấn đau, không xẹp.

[gallery link="file" ids="23255,157126,166567"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="4" ids="62167,62168,62169,62170"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="5" ids="62171,62172,62173,62174,62175"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" columns="5" ids="62176,62177,62178,62179,62180"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="4" ids="50417,50416,50415,50413,50412,50411,50410,50409"]

=> Case lâm sàng 5:

[gallery columns="5" link="file" ids="73342,73343,73344,73330,73331,73332,73334,73335,73336,73337,73338,73339,73340,73341"]

=> Case lâm sàng 6:

[gallery columns="4" link="file" ids="79718,79719,79717,79720"]

=> Case lâm sàng 7:

[gallery link="file" columns="5" ids="87327,87328,87329,87330,87331"]

=> Case lâm sàng 8:

[video width="912" height="480" mp4="https://xray.vn/wp-content/uploads/2016/11/8113e2f9146fba5eccc41b0cf3325d.mp4"][/video]

– Cắt lớp vi tính:
+ Thâm nhiễm mỡ mạc nối không đều, có tĩnh mạch giãn không đều nằm bên trong, đường bờ ranh giới kém rõ.

[gallery link="file" ids="163420,157130,157131,157129,150779,153682"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="4" ids="151457,151458,151460,151461,151462,151463,151464"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="4" ids="44473,44472,44471,44470"]

+ Dày phúc mạc thành

[gallery link="file" columns="5" ids="79555,79556,79547,79548,79549,79550,79551,79552,79553,79554"]

+ Dịch dọc rãnh thành đại tràng một bên
+ Nhồi máu mạc nối thường ít liên quan đến dày thành ruột kế cận. Chỉ hiếm khi xảy ra dày thành đại tràng do tình trạng viêm lan rộng từ mạc nối dọc theo phần bám của nó trên các mạc nối của đại tràng.

+ Nếu nhồi máu mạc nối gây ra bởi xoắn mạc nối, nó có thể dễ dàng được nhận thấy bởi những dấu hiệu đặc trưng: mạc nối bị xoắn sẽ làm xuất hiện những bờ dài đồng tâm của khối mỡ (fat spiral pattern). Vùng mỡ mạc nối bị viêm có giới hạn rõ kèm vùng thâm nhiễm mỡ lờ mờ dạng đường.

+ Phân biệt viêm bờm mỡ đại tràng: kích thước nhỏ hơn (< 5cm), mỡ trung tâm khu trú hình trứng, nốt tăng tỷ trọng ở trung tâm do huyết khối, nằm cạnh đại tràng.

[gallery link="file" columns="4" ids="23257,23259,23260,23261,23262,23263,23264,23284,56694,79640,79639,79699"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="4" ids="44437,44430,44431,44432,44436,44435,44434,44433"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="5" ids="44443,44442,44441,44440,44439"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" columns="4" ids="44452,44451,44450,44449"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="4" ids="44457,44456,44455,44454"]

=> Case lâm sàng 5:

[gallery link="file" columns="4" ids="44468,44467,44466,44465,44464,44463,44462,44460"]

=> Case lâm sàng 6:

[gallery link="file" columns="5" ids="44480,44478,44477,44476,44475"]

=> Case lâm sàng 7:

[gallery link="file" columns="4" ids="62564,62566,62567,62568"]

=> Case lâm sàng 8:

[gallery link="file" columns="5" ids="78167,78169,78170,78171,78172"]

=> Case lâm sàng 9:

[gallery link="file" columns="5" ids="87381,87382,87383,87384,87385"]

=> Case lâm sàng 10:

[gallery link="file" ids="101122,101123,101124,101125,101126,101127"]

=> Case lâm sàng 11:

[gallery link="file" columns="5" ids="124290,124291,124292,124293,124294,124295,124296,124297,124298,124299"]

=> Case lâm sàng 12:

[gallery link="file" columns="5" ids="153964,153966,153967,153968,153969"]

* Viêm túi thừa đại tràng

–  Túi thừa viêm: túi chứa khí nhỏ khu trú, thành dày, ngấm thuốc nhiều, thâm nhiễm mỡ xung quanh.
– Dày thành đại tràng là khi bề dày của thành đại tràng > 3 mm, thường dày ở lớp giữa còn lớp trong và lớp ngoài mỏng.
– Thâm nhiễm mỡ quanh đại tràng là tình trạng tăng tỷ trọng của mỡ ở quanh đại tràng vị trí có túi thừa. Tình trạng thâm nhiễm có thể rất kín đáo khó nhận biết hoặc thâm nhiễm rộng.

* Viêm bờm mỡ thứ phát

* Sarcoma mỡ

– Hay gặp thể Liposarcoma biệt hóa cao
– Thường có biệt hóa ngược: thể hiện sự tiến triển của khối u. Một vùng của khối u biệt hóa về mặt mô bệnh học thành vùng hình thoi và không sinh mỡ.
– Thường có hình tròn, thùy múi gây đè đẩy các cơ quan lân cận.
– Thường có vách và thỉnh thoảng chứa thành phần đặc không có tổ chức mỡ bên trọng.
– Vùng tổ chức đặc thường có ranh giới không rõ trong khi vùng tổ chức đặc của biệt hóa ngược có ranh giới không rõ.

[gallery link="file" columns="4" ids="33117,33118,33119,33120"]

* Viêm mỡ mạc treo

– Vị trí: mạc treo ruột non > mạc treo đại tràng sigma > mạc nối.
– 3 giai đoạn bệnh:
+ Loạn dưỡng mỡ mạc treo (mesenteric lipodystrophy)
+ Viêm mô mỡ mạc treo (mesenteric panniculitis)
+ Viêm mạc treo xơ hóa (fibrosing mesenteritis)
– Đặc điểm hình ảnh:
+ Tăng đậm độ của mỡ mạc treo (-40 đến -60HU). Bình thường mỡ mạc treo và mỡ sau phúc mạc −100 đến −160HU.
+ Dấu hiệu vòng mỡ “Fat ring sign”: thâm nhiễm mỡ quanh mạch máu mạc treo.
+ Vôi hóa (20%): dạng lấm chấm hoặc vôi hóa thô.
+ Hạch nhỏ lân cận: kích thước < 5mm.

[gallery link="file" columns="5" ids="168781,168782,168783,168784,163407,163408,163409,163411,54582,153678,54583,54584,157133,157134,157135"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" ids="91505,91506,91507,91508,91509,91510"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" ids="91513,91514,91515,91516,91518,91519"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" ids="91543,91544,91545,91546,91548,91549"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="4" ids="125426,125427,125428,125429,125430,125431,125432"]

=> Case lâm sàng 5:

[gallery link="file" ids="127086,127087,127088,127089,127090,127091"]

* Viêm hạch mạc treo