Tràn Khí Dưới Da | Bài giảng CĐHA *

I. Đại cương

– Tràn khí dưới da (Subcutaneous Emphysema) là hiện tượng những bong bóng khí tích tụ lại tại mô dưới da mà khi chạm hay sờ nắn vùng da ta nghe được tiếng nổ lép bép. Những bong bóng khi này thường nhỏ, không cố định, ấn vào không đau, mặc dù nguyên nhân gây tràn khí dưới da phần lớn là do chấn thương.
– Khí hiếm khi chỉ giới hạn ở lớp dưới da mà thường lan vào các mô mềm sâu hơn và cơ dọc theo các mặt phẳng cân.
– Emphysema dưới da được cảm nhận lâm sàng như tiếng lạo xạo và, nếu lan rộng, có thể gây sưng mô mềm, khó chịu và hạn chế vận động. Thường lành tính nhưng có thể gây suy giảm đường thở, suy hô hấp (thông khí), hỏng máy tạo nhịp tim và các hiện tượng áp lực.
– Trong tình huống chấn thương, sự hiện diện của khí cho thấy các chấn thương tiềm ẩn nghiêm trọng cần được quản lý khẩn cấp. Khí có thể lan dọc theo các mặt phẳng cân và xâm nhập vào đầu, cổ, chi, ngực, bụng và bìu.
* Nguyên nhân:
– Khí phát sinh từ bên trong:
+ Tràn khí màng phổi
+ Tràn khí trung thất
+ Giãn phế nang
+ Thủng tạng rỗng ở cổ, ví dụ: thủng thực quản
+ Đường rò
– Khí phát sinh từ bên ngoài:
+ Chấn thương xuyên thấu
+ Do thủ thuật y tế
+ Sau phẫu thuật
+ Sau can thiệp qua da, ví dụ: đặt ống dẫn lưu màng phổi
– Khí được tạo ra mới: Nhiễm trùng sinh khí, ví dụ: viêm cân hoại tử

=> Chấn thương là nguyên nhân phổ biến nhất. Sự tiến triển của emphysema dưới da sau phẫu thuật ngực nên nghi ngờ về khả năng rò phế quản.

Tài liệu tham khảo

* Subcutaneous emphysema, a different way to diagnose – Bruno José da Costa Medeiros
* Subcutaneous emphysema and ultrasound sonography – Toshi Kubodera
* Spontaneous Subcutaneous Emphysema of the Head, Neck, and Mediastinum – William R. Steffey, MD, Arnold M. Cohn, MD, Houston
* Subcutaneous Emphysema – Kelsey Kukuruza; Ayham Aboeed
* Labeling Lethal Lucency: Air That Shouldn’t Be There. A Radiological Review of Abnormal Collections of Air – A. J. V. Dias
* Gas in soft tissue: Diagnostic clue in the emergency room – F. Guerra-Gutiérrez, F. Baudraxler, M. Parrón, J. Gomez-Patiño, E. Valbuena, M. Martí de Gracia; Madrid/ES