I. Đại cương
– Túi thừa đại tràng có 2 loại: bẩm sinh và mắc phải. Đây là bệnh khá thường gặp ở các nước phát triển, với khoảng 5% trong độ tuổi 40 và 80% những người trên 80 tuổi, thường liên quan đến chế độ ăn nhiều thịt.
– Hầu hết các túi thừa đại tràng là túi thừa giả, nghĩa là niêm mạc thoát vị qua một khuyết điểm trong lớp cơ và được phủ bởi lớp thanh mạc ở bên ngoài (nếu có).
– Túi thừa đại tràng hay gặp ở bờ mạc treo, ít gặp ở bờ tự do.
– Kích thước: vài mm tới vài cm.
– Vị trí túi thừa: túi thừa đại tràng phổ biến nhất ở đại tràng sigma và ít hơn ở đại tràng xuống. Tuy nhiên, toàn bộ đại tràng có thể bị ảnh hưởng, với 15% bệnh nhân có túi thừa ở bên phải. Đại tràng Sigma là đọan hẹp nhất của đại tràng, tại đây áp lực trong lòng ruột là cao nhất.
– Phân loại mô học:
+ Túi thừa thật: còn gọi là túi thừa đại tràng bẩm sinh, có đủ 4 lớp như thành đại tràng.
+ Túi thừa giả: còn gọi là túi thừa đại tràng mắc phải, là kết quả của sự thoát vị lớp niêm mạc và dưới niêm mạc qua lớp cơ của đại tràng.
* Viêm túi thừa
– Ở phương Tây, bệnh viêm túi thừa đại tràng phổ biến nhất ở những bệnh nhân > 60 tuổi. Trong khi đó ở phương Đông viêm túi thừa đại tràng lại chủ yếu gặp ở những bệnh nhân trẻ < 40 tuổi.
– Nguyên nhân của viêm túi thừa có thể do tắc nghẽn cơ học cổ túi thừa. Sỏi phân ứ đọng lâu ngày trong túi thừa sẽ gây cản trở dòng máu đến nuôi túi thừa có thành mỏng này và làm nó dễ bị vi khuẩn đường ruột xâm chiếm gây ra viêm và xói mòn dần lớp niêm mạc lót bên trong và dẫn đến thủng túi thừa.
* Biến chứng viêm túi thừa
– Thủng, áp xe, viêm phúc mạc: viêm túi thừa có thể tiến triển thành hoại tử và thủng. Nếu được mạc nối và các cơ quan xung quanh đến bọc lại thì sẽ tạo thành khối áp xe trong ổ bụng hay viêm phúc mạc khu trú. Nặng hơn túi thừa thủng có thể dẫn đến viêm phúc mạc toàn thể.
– Rò: có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm các tạng xung quanh và các tổ chức viêm có thể dính với nhau, khi đó rò có thể xuất hiện, hay gặp nhất là rò đại tràng với bàng quang, ruột non và thành bụng.
– Tắc ruột: tình trạng viêm mạn tính có thể dẫn đến việc hình thành các sẹo ở thành đại tràng và gây nên tắc ruột.
– Chảy máu: chảy máu là một biến chứng hiếm gặp. Nguyên nhân là do các mạch máu của túi thừa bị tổn thương, thành mạch yếu đi và vỡ.
Tài liệu tham khảo
* Chronic Diverticulitis: Clinical, Radiographic, and Pathologic Findings – CT Evaluation of the Colon: Inflammatory Disease – Karen M. Horton, MD, Frank M. Corl, MS, and Elliot K. Fishman, MD
* Sigmoid Cancer versus Chronic Diverticular Disease: Differentiating Features at CT Colonography – Leonie M. J. Lips, MD Pierre T. J. Cremers, MD
* Review: Sonographic findings of complicated and uncomplicated Meckel diverticulum in children – N. Pérez Peláez, C. Gallego, D. Coca Robinot
* CT staging in sigmoid diverticulitis – M. Buchberger, B. von Rahden, J. Schmid
* Ultrasound in accute diverticulitis: the first step for diagnosis and a great leap for an emergency protocol – P. Solano Díaz, E. Navarro-Sanchis, P. M. Leal Oliveira
* Can you spot diverticulitis in the ultrasound? – A. A. Szczurowska, A. Zacharzewska-Gondek, M. Guziński
* CT findings of misleading features of colonic diverticulitis – I. Ben yaacoub, I. Boulay, M. C. Julles
* Computed Tomography (CT) findings in acute small bowel diverticulitis – J. Zhu, M. Chew, A. Newey; Sydney/AU
* MDCT of acute diverticulitis: protocols, common and uncommon CT findings, grading, differential diagnosis and management – V. S. Martín, L. O. ROBADOR, M. F. Nkomy Hinestroza
* Can we rely on radiological tests to differentiate sigmoiditis or acute diverticulitis from colon cancer? – J. P. León Salinas, C. La Parra Casado
* Fat Stranding as a Useful CT Sign in Patient with Acute Abdominal Pain Authors – J. Ninčević, D. Marjan; zagreb/HR
* Acute diverticulitis and its mimics: a diagnostic approach based on CT and US findings – D. Gutierrez, O. Chirife, M. pages
* Radiology Illustrated Gastrointestinal Tract – Byung Ihn Choi
* Imaging features of “no touch” acute inflammatory lesions of abdomen: a pictorial essay – S. Sripathi
* Acute diverticulitis: The usual and the unnusual – L. R. Martins, C. Mota, F. R. Carvalho, D. Castelo
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 10/3/2025
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 8/3/2025
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 7/3/2025