I. Đại cương
– Tăng sản thể nốt (Focal Nodular Hyperplasia – FNH) là u lành tính thường gặp thứ 2 sau u máu, chiếm 4% trong tổng số các khối u gan nguyên phát ở trẻ em và người lớn.
– Là tổn thương hamartoma với kiểu phát triển rối loạn tổ chức hoá của tế bào gan và đường mật, có thể hình thành khối choán chỗ không có vỏ bao với cấu trúc mạch máu và đường mật bất thường.
– Phổ biến ở phụ nữ trẻ đến trung niên (hiếm gặp ở nam giới), thường gặp ở độ tuổi 30-40 tuổi.
– Tỷ lệ nam:nữ = 1:8
– Thường đơn độc (80%), khoảng 20% nhiều khối và đồng thời xảy ra với các tổn thương khác như u máu gan, giãn mạch di truyền, dị dạng thông động tĩnh mạch…
– Kích thước rất thay đổi, thường < 5cm, có trường hợp 20 cm
– Khối thường hình tròn hoặc có nhiều thùy, giới hạn rõ nhưng không có vỏ bao bọc.
– Lâm sàng: thường được phát hiện tình cờ qua thăm khám hình ảnh học hoặc xuất hiện triệu chứng do hiệu ứng khối, với khoảng 20% bệnh nhân gặp đau ở vùng hạ sườn phải. Khác với u tuyến gan các biến chứng như vỡ tự phát hoặc xuất huyết rất hiếm gặp.
* Phân loại:
– Điển hình (80%):
+ Kích thước thường khá lớn, ranh giới rõ nhưng không được bao bọc hoàn toàn.
+ Sẹo xơ trung tâm các vách xơ tỏa ra từ sẹo trung tâm chứa các kênh mạch, rất nhiều ống mật và các tế bào viêm, tuy nhiên chỉ có dưới 50% các trường hợp biểu hiện đặc điểm này.
+ Thường có một động mạch trung tâm lớn, với dòng máu ly tâm dạng bánh xe.
+ Không có sự hiện diện của tĩnh mạch cửa.
– Không điển hình (20%):
+ Thường không có sẹo xơ trung tâm và động mạch trung tâm hoặc có cấu trúc nốt bất thường và sự tăng sinh bất thường của các tế bào cholangiolar.
+ Có lớp vỏ giả.
+ Có thể chứa mỡ.
Tài liệu tham khảo
* CT and MR Imaging Findings in Focal Nodular Hyperplasia of the Liver – Accurate Differentiation of Focal Nodular Hyperplasia from Hepatic Adenoma at Gadobenate Dimeglumine–enhanced MR Imaging: Prospective Study – Luigi Grazioli, MD, Giovanni Morana, MD, Miles A. Kirchin, PhD
* Hepatocellular Adenoma and Focal Nodular Hyperplasia: Value of Gadoxetic Acid–enhanced MR Imaging in Differential Diagnosis – Luigi Grazioli, MD, Maria Pia Bondioni, MD, Hiroki Haradome, MD
* Focal Nodular Hyperplasia: Findings at State-of-the-Art MR Imaging, US, CT, and Pathologic Analysis – Shahid M. Hussain, MD, Türkan Terkivatan, MD, Pieter E. Zondervan, MD
* Imaging of focal liver lesions – M. A. A. Vieira, M. Baptista, A. Batista, H. Martelo, M. Matias; Beja/PT
* A Review of the Atypical Appearances of Focal Nodular Hyperplasia On MRI – K. O’Donnell
* Hyperintense liver lesions on hepatobiliary phase MR imaging in different clinical settings – D. S. Gagliano
* Imaging of Hepatic Focal Nodular Hyperplasia: Pictorial Review and Diagnostic Strategy – Marco Dioguardi Burgio
* Multiple focal nodular hyperplasia: MRI features – Kiran K. Busireddy
* Focal nodular hyperplasia – Val ́erie Vilgrain
* Imaging Modalities for Focal Nodular Hyperplasia and Hepatocellular Adenoma – Jacomina W. van den Esschert
* Radiology Illustrated Hepatobiliary and Pancreatic Radiology – Byung Ihn Choi
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 23/3/2025
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 5/12/2024
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 6/2/2024