• Giải Phẫu
  • Xương Khớp
  • Thần Kinh
  • Hô Hấp
  • Tim Mạch
  • Tiêu Hóa
  • Tiết Niệu
  • Sinh Dục

Xray.vn

Chẩn Đoán Hình Ảnh

Đăng ký Đăng nhập
Đăng nhập tài khoản
   
Thành viên mới ⇒ Đăng ký ↵
  • Atlas Netter
    • Atlas Đầu cổ
    • Atlas Lồng ngực
    • Atlas Ổ bụng
    • Atlas Chậu hông
    • Atlas Cột sống
    • Atlas Chi trên
    • Atlas Chi dưới
  • Can Thiệp
  • Siêu Âm
  • Test CĐHA
    • Test Giải phẫu
    • Lý thuyết CĐHA
    • Giải phẫu X-quang
    • Case lâm sàng XQ
    • Case lâm sàng SA
    • Case lâm sàng CT
    • Case lâm sàng MRI
    • Giải trí Xray.vn
  • Tài Liệu
  • Đào Tạo
  • Giới Thiệu
  • Liên Hệ
Trang chủ » Sinh dục » Thai Ngoài Tử Cung | Bài giảng CĐHA

Thai Ngoài Tử Cung | Bài giảng CĐHA

01/10/2023 ThS. Nguyễn Long 17 Bình luận  23070

MỤC LỤC BÀI GIẢNG

  1. I. Đại cương
    1. * Yếu tố nguy cơ
    2. * Lâm sàng
    3. * Vị trí
  2. II. Giải phẫu
    1. * Giải phẫu tử cung
    2. * Giải phẫu phần phụ
  3. III. Chẩn đoán siêu âm
    1. 1. Thai lạc chỗ vòi trứng
    2. 2. Thai lạc chỗ buồng trứng
    3. 3. Thai lạc chỗ sừng tử cung
    4. 4. Thai lạc chỗ kênh cổ tử cung
    5. 5. Thai lạc chỗ sẹo mổ tử cung
    6. 6. Thai lạc chỗ trong ổ bụng
    7. 7. Thai trong buồng + Lạc chỗ
  4. IV. Chẩn đoán cắt lớp vi tính
  5. Tài liệu tham khảo

I. Đại cương

– Thai ngoài tử cung (Ectopic Pregnancy) là hiện tượng làm tổ của trứng đã thụ tinh ngoài buồng tử cung.
– Sự phát triển của thai ở những vị trí bất thường này sẽ gây nên hiện tượng xuất huyết, hoại tử, có thể làm vỡ vòi trứng và gây nên xuất huyết nội.
– Một số trường hợp thai có thể tự phát triển và tự hấp thu, bóc tách một phần hoặc toàn bộ khối thai ra ngoài vị trí làm tổ và sảy vào trong ổ bụng.

* Yếu tố nguy cơ

+ Đã từng bị thai lạc chỗ
+ Đã phẫu thuật vòi trứng, vùng chậu
+ Tiền sử đặt vòng thánh thai
+ Tiền sử viêm nhiễm vùng chậu
+ Dị dạng tử cung
+ Lạc nội mạc tử cung
+ Sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản

Thai ngoài tử cung

  Xray.vn là Website học tập về chuyên ngành Chẩn Đoán Hình Ảnh

  NỘI DUNG WEB
» 422 Bài giảng chẩn đoán hình ảnh
» X-quang / Siêu âm / CT Scan / MRI
» 25.000 Hình ảnh case lâm sàng

  ĐỐI TƯỢNG
» Kỹ thuật viên CĐHA
» Sinh viên Y đa khoa
» Bác sĩ khối lâm sàng
» Bác sĩ chuyên khoa CĐHA

  Nội dung Bài giảng & Case lâm sàng thường xuyên được cập nhật !

  Đăng nhập Tài khoản để xem Nội dung Bài giảng & Case lâm sàng !!!

Đăng nhập tài khoản
   
Thành viên mới ⇒ Đăng ký ↵

* Lâm sàng

– Đau vùng hạ vị, ra máu âm đạo, sờ thấy khối ở phần phụ (tam chứng cổ điển < 50%). Tình huống lâm sàng: Đau bụng cấp + Có dịch ổ bụng + Phụ nữ tuổi sinh sản => 2 chẩn đoán cần nghĩ tới:
=> Beta hCG (-): Vỡ nang hoàng thể
=> Beta hCG (+):
+ Thai trong buồng tử cung
+ Khối cạnh tử cung-buồng trứng: thai lạc chỗ vỡ
+ Không có túi thai trong buồng tử cung hoặc cạnh tử cung: Thai trong tử cung giai đoạn sớm / Xảy thai tiên phát / Thai lạc chỗ.

=> Nghĩ tới thai lạc chỗ (87%)
– Siêu âm đường bụng không thấy túi thai + Beta hCG > 6500 mIU/mL
– Siêu âm đường âm đạo không thấy túi thai + Beta hCG > 1500 mIU/mL
– Beta hCG tăng < 50% hoặc không tăng sau 48h

* Vị trí

– Vòi trứng (Tubal ectopic): 93-97%
+ Đoạn bóng (ampullary ectopic): 65%
+ Đoạn eo (isthmal ectopic): 11%
+ Đoạn tua vòi (fimbrial ectopic): 10%
– Đoạn kẽ (interstitial ectopic): 3-4%
– Buồng trứng (Ovarian ectopic): 0.5-1%
– Cổ tử cung (Cervical ectopic): < 1%
– Sẹo mổ tử cung (Scar ectopic): rất hiếm gặp
– Ổ bụng (Abdominal ectopic): 1.4%

Thai ngoài tử cung

II. Giải phẫu

* Giải phẫu tử cung

– Tử cung hình quả lê, dẹt ở trên, hẹp và tròn ở dưới. Gồm 3 phần:
+ Thân tử cung: hình thang, phần rỗng ở trên gọi là đáy có hai sừng, hai bên sừng là chỗ của hai vòi trứng chạy vào tử cung, đồng thời là nơi bám của dây chằng tròn. Kích thước thân tử cung 5-5.5cm
+ Eo tử cung: thắt nhỏ, dài 0.5cm
+ Cổ tử cung: dài 2.5cm, rộng 2.5cm.
– Là một khối cơ tròn rỗng, ở giữa tạo thành ổ gọi là buồng tử cung.
– Cấu tạo thành tử cung:
+ Lớp ngoài cùng là thanh mạc: dính chặt ở thân tử cung và dễ bóc ở eo.
+ Lớp cơ: cơ dọc ở ngoài, cơ đan ở giữa, cơ vòng ở trong. Đoạn eo không có lớp cơ đan.
+ Lớp niêm mạc: lót ở mặt trong tử cung, lớp này tăng trưởng, phát triển và bong ra theo chu kỳ kinh nguyệt.
– Động mạch tử cung cấp máu chính cho tử cung, xuất phát từ động mạch chậu trong. Động mạch tử cung có vòng nối với động mạch buồng trứng, đi kèm là tĩnh mạch đổ về tĩnh mạch chậu trong.

* Giải phẫu phần phụ

– Buồng trứng
+ Buồng trứng hình bầu dục hoặc hình tròn, nằm trong hố buồng trứng (hố Waldayer), giới hạn bởi tĩnh mạch chậu ngoài, động mạch chậu trong và niệu quản.
+ Kích thước buồng trứng: cao 2.5-3.5cm, rộng 1-2cm, dày 1-1.5cm. Trọng lượng 6-13g.
– Vòi trứng
+ Hình ống, dài 6-12cm, rộng khoảng vài mm, tiếp nối với tử cung ở sừng tử cung mỗi bên
+ Đoạn sừng tử cung dài 2cm
+ Vòi trứng có 4 đoạn từ trong ra ngoài: kẽ, eo, phễu, loa vòi.

[gallery columns="5" link="file" ids="85530,171311,85733,85661,85566,85737,85738,66111,85736"]

III. Chẩn đoán siêu âm

1. Thai lạc chỗ vòi trứng

– Chiếm tỷ lệ 93-97%
– Hình ảnh buồng tử cung rỗng không có túi thai, hai phần phụ bình thường.
– Tăng sinh nội mạc tử cung: trong hầu hết các trường hợp, nội mạc tử cung có hiện tượng dày lên nhiều hoặc ít dưới tác dụng của nội tiết. Thường dày ≤ 8mm (mức độ dày nhỏ hơn thai trong buồng tử cung 13.42mm).
– Có thể có nang màng rụng ở nội mạc tử cung hoặc túi thai giả: 10-20% trường hợp
+ Nang màng rụng (decidual cyst): màng rụng là màng có nguồn góc từ các tế bào nội mạc tử cung biệt hóa thành khi có thai. Nó có rất nhiều chức năng, trong đó có khả năng tiết prolactin với số lượng rất lớn đổ vào nước ối, một ít đổ vào máu mẹ. Nang màng rụng xuất hiện 14,4% trường hợp thai ngoài tử cung.

[gallery columns="2" link="file" ids="86826,87179"]

+ Túi thai giả (pseudogestational sac): túi thai thật ở tuổi thai 5-6 tuần luôn có hình ảnh túi thai kép do sự tạo thành của hai lớp màng rụng thành và màng rụng bao của niêm mạc tử cung, vị trí nằm lệch một bên, trong lớp nội mạc tử cung. Túi thai giả không có hình ảnh túi thai kép, vị trí nằm giữa lòng tử cung. Túi thai giả xuất hiện ở 15% thai lạc chỗ.

[gallery link="file" columns="4" ids="87168,87169,165795,87170,86942,86951,87181,86824,86964,86836,87177"]

– Hình ảnh túi thai:
+ Khi khối thai chưa vỡ hoặc vỡ không hoàn toàn thấy hình ảnh 1 khối hình tròn đường kính 1-3cm, nằm ở khoảng giữa tử cung và buồng trứng. Tùy theo tuổi thai có  hình ảnh khác nhau.

+ Dấu hiệu vòng ống (Tubal ring sign): hình ảnh túi thai được bao quanh bởi một vòng phản âm mạnh dày 2-4mm, là lớp tế bào nuôi và lớp cơ ở thành vòi trứng. Trên Doppler có tăng tưới máu => Dấu hiệu vòng lửa “Ring of fire”.

[gallery link="file" columns="4" ids="86946,86944,86940,87165,86939,86834,86916,86917"]

+ Tuổi thai > 5 tuần sẽ thấy được túi noãn hoàng.

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="5" ids="86919,86920,86921,86922,86923"]

+ Tuổi thái > 6 tuần: có phôi thai và có thể thấy hoạt động tim thai hoặc không.

[gallery link="file" columns="2" ids="87188,86954"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="5" ids="86931,86932,86933,86935,86934"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="2" ids="87196,87197"]

=> Phân biệt túi thai nhỏ và nang hoàng thể:
+ Nang hoàng thể cũng có dấu hiệu vòng lửa và dấu hiệu vòng ống nhưng đồ hồi âm kém hơn nội mạc tử cung.

+ Nghiệm pháp đẩy đầu dò: khi ấn đầu dò nông sâu túi thai sẽ chuyển động tách biệt với buồng trứng, trong khi nang hoàng thể nằm trên buồng trứng sẽ chuyển động cùng với buồng trứng.

[video width="640" height="480" ogv="https://xray.vn/wp-content/uploads/2016/05/video.ogv"][/video]

– Khối thai lạc chỗ đã vỡ: khối có hồi âm hỗn hợp. Doppler có thể tăng tưới máu quanh khối.
– Tràn máu ổ bụng:
+ Số lượng từ ít tới nhiều, là dấu hiệu quan trọng khi đánh giá trên bệnh nhân nữ tuổi sinh sản có biểu hiện đau bụng.
+ Tùy theo thời gian máu chảy mà hồi âm khác nhau: hồi âm trống => hồi âm mặt kính mờ => hồi âm dày.
+ Nếu thấy bao quanh tử cung là hình ảnh hồi âm dày tương đương cơ tử cung thì phải nghĩ tới máu đông => Dấu hiệu cục máu canh gác (Sentinel clot sign). Dấu hiệu này rất có giá trị định vị vị trí chảy máu.

[gallery link="file" columns="4" ids="86843,86844,86845,87175,87186,156120,156121"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" ids="86926,86925,86927"]

=> Case lâm sàng 2:

[playlist type="video" ids="87751,87752,87753"]

2. Thai lạc chỗ buồng trứng

– – Chiếm tỷ lệ 0.5-1%
– Mô buồng trứng bao quanh túi thai => các nang noãn bao quanh túi thai. Dùng nghiệm pháp đẩy đầu dò thấy túi thai chuyển động dính liền với buồng trứng.
– Có thể thấy dấu hiệu vòng lửa “Ring of sign” quanh túi thai.

[gallery link="file" columns="5" ids="86856,86857,86914,87183,87184"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="5" ids="61656,61657,61658,61659,61661"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="4" ids="86894,86895,86896,86897"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" columns="5" ids="86908,86909,86910,86911,86912"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="4" ids="87214,87215,87216,87217"]

3. Thai lạc chỗ sừng tử cung

– – Chiếm tỷ lệ 3-4%
– Còn gọi là thai lạc chỗ đoạn kẽ (interstitial ectopic pregnancy), thai có thể sống đến 16 tuần
– Cấu trúc túi thai nằm ở đáy tử cung, lệch 1 bên.
– Lớp cơ tử cung bao quanh túi thai không có hoặc rất mỏng < 5 mm (Nếu > 5mm: thai trong buồng tử cung).
– Túi thai lớn sẽ có dấu hiệu lồi (bulging sign): bờ ngoài tử cung lồi vào ổ bụng.
– Dấu hiệu đường kẽ (Interstitial line sign): một đường tăng âm mảnh nối từ nội mạc tử cung tới túi thai. Dấu hiệu này có độ nhạy cao 80% và độ đặc hiệu 98%.

[gallery link="file" ids="87172,86900,154173"]

– Thai lạc chỗ đoạn kẽ vỡ có tỷ lệ tử vong cao hơn 15 lần so với các vị trí khác do chảy máu nhiều và nhanh.

[gallery link="file" columns="5" ids="86849,86851,86850,86956,87191"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="5" ids="86902,86903,86904,86905,86906"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" ids="87206,87207,87208"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" ids="87210,87211,87212"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" columns="5" ids="99252,99253,99254,99255,99256"]

4. Thai lạc chỗ kênh cổ tử cung

– – Chiếm tỷ lệ < 1%
– Cấu trúc túi thai nằm ở kênh cổ tử cung
– Thường thấy ở vị trí sẹo mổ lấy thai.
– Cần phân biệt: xảy thai tiên phát và thai làm tổ đoạn thấp

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="4" ids="86889,86890,86891,86892"]

5. Thai lạc chỗ sẹo mổ tử cung

– Tiền sử mổ lấy thai, chiếm 6% trường hợp mang thai ngoài tử cung ở những bệnh nhân có tiền sử sinh mổ.
– Hình ảnh buồng tử cung trống không có túi thai, kênh cổ tử cung trống.
– Túi thai nằm ở đoạn cổ tử cung, mặt trước, bám vào vết mổ lấy thai trước đó.
– Không thấy hình ảnh nội mạc tử cung ở vị trí thành bàng quang và túi thai.

=> Case lâm sàng 1:

[gallery columns="5" link="file" ids="158446,158448,158450,158451,158452"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="5" ids="86878,86879,86880,86881,86882"]

=> Case lâm sàng 3:

[gallery link="file" ids="86885,86886,86884"]

=> Case lâm sàng 4:

[gallery link="file" ids="87200,87202,87201"]

6. Thai lạc chỗ trong ổ bụng

– – Chiếm tỷ lệ 1.4%
– Thai hình thành theo 2 cách: làm tổ trực tiếp trong ổ bụng hoặc làm tổ ở vòi trứng rồi sau đó làm tổ lại trong ổ bụng sau khi vòi trứng vỡ hoặc túi thai bị tống xuất qua loa vòi trứng ra ngoài ổ bụng.
– Vị trí: nó thường phát triển xung quanh dây chằng của buồng trứng , trên tử cung hoặc trong túi cùng Douglas hoặc di chuyển ra khỏi khung chậu lên phía bụng trên. Nguồn cung cấp máu từ mạc nối và các tạng trong ổ bụng.
– Thai nhi thường chết sớm, trường hợp có thể sống đến quý II hoặc III.
– Tỷ lệ tử vong cao do xuất huyết nhiều
– Thai cần được phẫu thuật loại bỏ, tuy nhiên khó loại bỏ hoàn toàn bánh nhau.
– Đặc điểm hình ảnh: không thấy hình ảnh túi thai trông buồng tử cung, buồng trứng.

[gallery link="file" ids="86859,86860,86958"]

=> Case lâm sàng 1:

[gallery columns="5" link="file" ids="86870,86871,86872,86873,86874"]

7. Thai trong buồng + Lạc chỗ

– Rất hiếm gặp, siêu âm thấy cả thai trong buồng tử cung và thai lạc chỗ
– Cần nghĩ tới chẩn đoán khi bệnh nhân có thai trong tử cung bị đau bụng cấp kèm tràn máu ổ bụng.

=> Case lâm sàng 1:

[gallery link="file" columns="5" ids="86811,86812,86813,86814,86815"]

=> Case lâm sàng 2:

[gallery link="file" columns="4" ids="86805,86806,86807,86808"]

IV. Chẩn đoán cắt lớp vi tính

– Túi thai chưa vỡ: không có dịch máu ổ bụng, hình ảnh túi thai, hình ảnh túi thai còn liên tục không mất liên tục đường bờ.
– Túi thai đã vỡ:
+ Hình ảnh dịch máu ổ bụng tăng tỷ trọng tự nhiên.
+ Cấu trúc túi thai dạng nang thành dày, không liên tục, ngấm thuốc cản quang sau tiêm.

[gallery link="file" ids="168828,151607,163440"]

Tài liệu tham khảo

* Diagnostic Clues to Ectopic Pregnancy – Edward P. Lin, MD, Shweta Bhatt, MD, and Vikram S. Dogra, MD
* 
Beyond Ultrasound: CT and MRI of Ectopic Pregnancy – Linda Y. Kao, Meir H. Scheinfeld, Victoria Chernyak
* Peter W. Callen et al. Ultrasonography in Obstetrics and Gynecology. 5th edition. 2008. Saunders. Elsevier.
* Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2nd edition. 2012. Wolters Kluwer.
* Carol M. Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 4th edition. 2011 by Mosby, Inc., an affiliate of Elsevier Inc
* Out of Bounds’ – Imaging Spectrum of Ectopic Pregnancies – S. Constantine, W. Hodge; Adelaide/AU
* Ectopic Pregnancy-What A Resident Needs To Know – N. O Mahony, R. Dunne, E. McCarthy, M. T. Keogan; Dublin/IE
* Pearls and pitfalls in the diagnosis of ectopic pregnancy – S. Ramanathan, P. Nepal, D. Kumar
* Diagnostic Clues to Ectopic Pregnancy – Edward P. Lin, Shweta Bhatt, Vikram S. Dogra
* Different Sonographic Faces of Ectopic Pregnancy – Charu Chanana, Nishant Gupta, Itisha Bansal
* Imaging Unusual Pregnancy Implantations: Rare Ectopic Pregnancies and More – Elizabeth H. Dibble and Ana P. Lourenco
* Thai lạc chỗ – Bs. Nguyễn Quang Trọng
* Radiology Illustrated Gynecologic – Seung Hyup KIM

  • Share on Facebook
  • Tweet on Twitter
  • Share on LinkedIn

Xem thêm bài giảng

MRI Tuyến Vú | Bài giảng CĐHA
Ung Thư Tuyến Tiền Liệt | Bài giảng CĐHA
Hội Chứng Fitz-Hugh-Curtis | Bài giảng CĐHA

Danh mục: Sinh dục

guest
guest
17 Bình luận
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
ThS. Nguyễn Long
ThS. Nguyễn Long
Admin
01/07/2023 1:54 chiều

# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 1/7/2023

Trả lời ↵
ThS. Nguyễn Long
ThS. Nguyễn Long
Admin
02/04/2023 12:00 sáng

# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 1/4/2023

Trả lời ↵
ThS. Nguyễn Long
ThS. Nguyễn Long
Admin
24/02/2023 4:32 chiều

# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 24/2/2023

Trả lời ↵
ThS. Nguyễn Long
ThS. Nguyễn Long
Admin
09/02/2023 10:02 chiều

# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 9/2/2023

Trả lời ↵
ThS. Nguyễn Long
ThS. Nguyễn Long
Admin
31/12/2022 10:28 sáng

# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 31/12/2022

Trả lời ↵
« Trang trước 1 2 3

Sidebar chính

Thư Viện Ca Lâm Sàng

  • Hô Hấp

    Hô Hấp (442)

  • Sinh Dục

    Sinh Dục (637)

  • Tai Mũi Họng

    Tai Mũi Họng (241)

  • Thần Kinh

    Thần Kinh (880)

  • Tiết Niệu

    Tiết Niệu (356)

  • Tiêu Hóa

    Tiêu Hóa (1437)

  • Tim Mạch

    Tim Mạch (170)

  • Xương Khớp

    Xương Khớp (533)

×

Thống Kê Website

  • » 352 Bài Giảng XQ-SA-CT-MRI
  • » 9619 Lượt Cập Nhật Bài Giảng
  • » 787 Tài Khoản Đang Truy Cập
  • » 6852 Tài Khoản Đã Đăng Ký
  • » 10007101 Lượt Truy Cập Website

© 2014-2023 | HPMU Radiology

HƯỚNG DẪN   ĐĂNG KÝ & GIA HẠN