I. Đánh giá tuổi xương
1. Đại cương
– Tuổi xương là khái niệm dùng để đánh giá mức độ trưởng thành của hệ xương, dựa vào nhân cốt hóa xương chi. Trong giai đoạn phát triển từ một đứa trẻ sơ sinh cho đến độ tuổi thanh thiếu niên, có một sự tương quan giữa tuổi xương so với tuổi khai sinh, thường là không quá 10%.
– Cốt hóa là tiến trình sụn ở trẻ sơ sinh phát triển dần thành xương hoàn chỉnh ở thanh thiếu niên trưởng thành. Các điểm cốt hóa của xương cũng là quá trình phân bào ở sụn tăng trưởng, nhằm giúp xương dài ra. Theo trình tự nhất định, thời điểm xuất hiện và mức độ cốt hóa của các điểm cốt hóa đầu xương sẽ tương ứng với tuổi đời thực khác nhau của trẻ.
– Phương pháp Greulich và Pyle: chụp X-quang xương bàn tay trái ở tư thế thẳng, nhằm đánh giá sự có mặt, cũng như hình dạng của các điểm cốt hóa. Sau đó sẽ dựa vào bảng tuổi xương chuẩn để ước lượng một cách tương đối tuổi thực của trẻ. Vì không có quá nhiều sự thay đổi ở tuổi xương chuẩn nên y học Việt Nam cũng áp dụng bảng so sánh đối chiếu này.
– Bán cầu trái ở não có xu hướng chiếm ưu thế hơn so với bên còn lại khiến con người đa phần thuận bên phải. Do nửa người bên phải thường hoạt động nhiều, dẫn đến xương bên phải cũng phát triển sớm hơn và sẽ cho kết quả không chính xác khi kiểm tra tuổi xương. Trong các phương pháp chụp hình X quang tuổi xương nói chung, xương bàn tay trái luôn được ưu tiên. Tuy nhiên nếu tay trái đã có biến dạng bẩm sinh, hoặc đã từng bị gãy thì vẫn có thể kiểm tra tuổi xương tay bên phải mà không ảnh hưởng quá nhiều đến độ chính xác của kết quả. Ngoài ra, chọn lựa xương bàn tay để xác định tuổi xương là vì chúng ít phụ thuộc chủng tộc
Tài liệu tham khảo
* Hand bone age – Vicente Gilsanz, Osman Ratid
* Skeletal Development of the Hand and Wrist – A Radiographic Atlas and Digital Bone Age Companion – Cree M.Gaskin MD, S. Lowell Kahn MD, J. Christopher Bertozzi MD
* Child Bone Age: Normal, Abnormal and Variants – P. M. Dautt Medina, A. J. Zavala, D. Solis Cano, G. A. Montejo Ruiz, N. B. Guzman Martinez; Mexico City/MX
* How old are you? A pictorial essay of bone age radiograph – T. Kebbou, S. Jelloul, F. EL OUALLADI, D. LAOUDIYI, K. CHBANI, S. SALAM, L. OUZIDANE
* Fully Automated Bone Age Assessment on Large-Scale Hand X-Ray Dataset – Xiaoying Pan
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 30/1/2023
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 2/1/2023