I. Đại cương
– Apxe phổi (Lung Abscess) là một tình trạng nung mủ, hoại tử chủ mô phổi sau một quá trình viêm cấp, mà nguyên nhân chủ yếu là vi khuẩn, ký sinh trùng.
– Theo định nghĩa này không xếp những ổ mủ phát triển trong những hang đã có sẵn ở nhu mô phổi (giãn phế quản hình túi, kén khí bội nhiễm, hang lao…) vào apxe phổi.
– Tỷ lệ apxe phổi gặp ở nam gấp 2.5 lần nữ giới, thường lứa tuổi 25-45.
– Gọi là apxe phổi mạn tính khi apxe phổi cấp tính được điều trị 2, 3 tháng không khỏi. Lúc này các tế bào lát đã phát triển trong lòng túi mủ. Trong lòng ổ apxe đã hình thành vỏ bao xơ bao bọc.
– Apxe phổi nguyên phát thường là apxe phổi hút, gây bệnh bằng đường phế quản. Apxe phổi thứ phát là do nguyên nhân ổ nhiễm khuẩn ở ngoài phổi (nhiễm khuẩn huyết, apxe dưới cơ hoành, apxe gan) phát triển lên phổi.
– Hình thái lâm sàng:
+ Cấp tính: apxe phổi diễn tiến trong vòng 6 tuần, lâm sàng rầm rộ, tiến triển nhanh.
+ Mạn tính: apxe phổi tồn tại trên 6 tuần có hoặc không điều trị. Giai đoạn này điều trị nội không hiệu quả, phải can thiệp ngoại khoa do đã hình thành vỏ bao.
II. Nguyên nhân
* Apxe phổi đường phế quản
– Xuất hiện do bít tắc phế quản và sau đó bị nhiễm khuẩn. Xuất hiện trong các hoàn cảnh sau: phẫu thuật đường hô hấp trên ; chất nhiễm khuẩn từ xoang mũi bị viêm vủ; Chất nôn, trào ngược dạ dày…
– Apxe phổi đường phế quản hay xuất hiện ở người cao tuổi, nhất là khi có viêm phế quản mạn tính hoặc giãn phế quản.
* Apxe phổi đường máu
– Thường gặp trong nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng, đặc biệt ở trẻ em. Hay gặp ở cả hai phổi, cùng lúc có nhiều ổ apxe, phần lớn ở ngoại vi phổi hơn là vùng rốn phổi và hay ở thùy trên. Những ổ apxe ở ngoại vi phổi dễ vỡ vào màng phổi gây viêm mủ màng phổi.
– Nhồi máu phổi do tắc mạch phổi, tạo nên vùng hoại tử và apxe phát sinh ở đây.
– Apxe phổi tiên phát do amip, vào máu qua tĩnh mạch trĩ giữa hoặc trĩ dưới hoặc theo mạch bạch huyết.
* Apxe phổi do viêm phổi
– Những apxe này xuất phát từ những điểm hoại tử tại vùng phổi bị viêm. Thường gặp tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn, koebsiell pneumoniae
– Những trường hợp bị cúm và viêm phổi do bội nhiễm cũng dễ bị biến chứng apxe phổi. Ở đây có rối loạn về cơ chế bảo vệ, khả năng miễn dịch bị giảm sút.
– Trong chấn thương, một số ít trường hợp apxe hình thành quanh mảnh đạn còn tồn tại trong phổi, tổ chức phổi xung quanh bị viêm sau đó hình thành apxe.
* Apxe do nhiễm khuẩn qua cơ hoành
– Thường là những ổ apxe do amip, xuất phát từ apxe gan hoặc apxe phổi sau viêm túi mật.
– Một số trường hợp apxe dưới cơ hoành do apxe ruột thừa, thủng ổ loét hành tá tràng cũng có thể biến chứng apxe phổi.
NỘI DUNG WEB
» 422 Bài giảng chẩn đoán hình ảnh
» X-quang / Siêu âm / CT Scan / MRI
» 25.000 Hình ảnh case lâm sàng
ĐỐI TƯỢNG
» Kỹ thuật viên CĐHA
» Sinh viên Y đa khoa
» Bác sĩ khối lâm sàng
» Bác sĩ chuyên khoa CĐHA
Nội dung Bài giảng & Case lâm sàng thường xuyên được cập nhật !
Đăng nhập Tài khoản để xem Nội dung Bài giảng & Case lâm sàng !!!
Tài liệu tham khảo
* Differentiating lung abscess and empyema: radiography and computed tomography – Imaging Pulmonary Infection: Classic Signs and Patterns –
# Cập nhật nội dung bài viết & Case lâm sàng 15/2/2025