Khí Nội Sọ I Bài giảng CĐHA *

I. Đại cương

– Khí nội sọ (Pneumocephalus) chỉ sự hiện diện của khí trong nội sọ, trong phần lớn các trường hợp nguồn gốc từ không khí bên ngoài. Hiếm khi nguồn gốc khí nội sọ xảy ra do nhiễm trùng.
– Vị trí khí nội sọ:
+ Ngoài trục: ngoài màng cứng, dưới màng cứng, khoang dưới nhện
+ Trong trục: nhu mô não, trong não thất, nội mạch
– Nguyên nhân:
+ Chấn thương cơ học (phổ biến nhất).
+ Phẫu thuật mở sọ trên lều. Tràn khí nội sọ có thể tồn tại ở một số ít bệnh nhân trong tuần thứ 3 sau phẫu thuật.
+ Dẫn lưu não thất, phẫu thuật xoang.
+ Gây tê ngoài màng cứng.
+ Giãn xoang cạnh mũi: vỡ hoặc khiếm khuyết thành xoang.
+ Bệnh lý do tai: nhiễm trùng, chấn thương hoặc sau các thủ thuật phẫu thuật liên quan đến tai.
+ Viêm màng não sinh khí
– Lâm sàng:
+ Trong hầu hết các trường hợp khí nội sọ không có triệu chứng.
+ Tràn khí nội sọ áp lực xảy ra với không khí dưới màng cứng gây hiệu ứng khối so với nhu mô não nằm bên dưới, thường do cơ chế van, khí bị mắc kẹt mở rộng có thể dẫn đến đau đầu.
+ Có thể cần được phẫu thuật.

Tài liệu tham khảo

* Tension pneumocephalus – Geoiphy George Pulickal, FRCR, MMed
* Spontaneous pneumatocele and pneumocephalus associated with mastoid hyperpneumatization – Enrique An˜orbe, Pilar Aisa, Julio Saenz de Ormijana
* Misled by the Air: Pneumocephalus – Koin Lon, Yuyang Tan
* Hyperpneumatization of the Skull with Soft Tissue Emphysema and Pneumocephalus – H. Bhardwaj, M. Andrew, P. Shiromi; Douglas/AU
* Imaging Approach of the Post-Surgical Cranium: A Pictorial Review – L. R. Rodriguez-Ortiz, L. E. Garcia-Irizarry; San Juan, PR/US
* Pictorial Review of Intracranial Fat Containing Lesions – T. G. Gu, P. Salkade, C. L. Ho; Singapore/SG
* Pneumocephalus: Beyond its traumatic cause – D. C. Cuellar, H. Saenz Acuña, A. Fraino; Salamanca/ES
* Tension pneumocephalus: Imaging findings – V. Afaghi; NSW/AU
* Causes of pneumocephalus and when to be concerned about it – Alain Cunqueiro, Meir H Scheinfeld
* Review of the management of pneumocephalus – Carlos B. Dabdoub, Gueider Salas, Elisabeth do N. Silveira